Η ειρηνευτική συμφωνία ανάμεσα σε Ισραήλ και Χαμάς φαίνεται να ανοίγει ένα νέο κεφάλαιο στη ναυσιπλοΐα μέσω της Διώρυγας του Σουέζ, ενός από τα πιο σημαντικά εμπορικά περάσματα του κόσμου. Μετά από μήνες έντασης και επιθέσεων στην Ερυθρά Θάλασσα από τους αντάρτες Χούθι της Υεμένης, η σταδιακή αποκλιμάκωση της κρίσης δημιουργεί προϋποθέσεις επιστροφής στην κανονικότητα για τις θαλάσσιες μεταφορές που συνδέουν την Ασία με την Ευρώπη.
Παρά το θετικό κλίμα, οι ναυτικές δυνάμεις του δυτικού συνασπισμού, που προστατεύουν τα εμπορικά πλοία στην περιοχή, εξακολουθούν να αξιολογούν τον κίνδυνο ως υπαρκτό. Οι Χούθι, αν και φέρονται να έχουν λάβει εντολή από τον ηγέτη τους, Αμπντούλ Μαλίκ αλ-Χούθι, να σταματήσουν τις επιθέσεις σε πλοία που συνδέονται με το Ισραήλ, δεν έχουν δώσει σαφή δείγματα πλήρους αποχώρησης από τις επιχειρήσεις τους. Το Κοινό Κέντρο Ναυτικών Πληροφοριών (JMIC) διατηρεί το επίπεδο απειλής «κρίσιμο» για τα πλοία που σχετίζονται με το Ισραήλ και «σημαντικό» για όλα τα υπόλοιπα.
Η κατάσταση στην Ερυθρά Θάλασσα και στον Κόλπο του Άντεν παραμένει ρευστή, καθώς οι τοπικές ισορροπίες είναι εύθραυστες. Η Διώρυγα του Σουέζ, που αποτελεί στρατηγικό κόμβο για τη διεθνή ναυτιλία, υπέστη σοβαρό πλήγμα τους τελευταίους μήνες. Το 2023, 26.434 πλοία διέπλευσαν το κανάλι, ενώ το 2024 ο αριθμός μειώθηκε σχεδόν στο μισό — μόλις 13.213 πλοία. Η εκτροπή των δρομολογίων γύρω από το Ακρωτήριο της Καλής Ελπίδας προκάλεσε καθυστερήσεις, αύξηση του κόστους και περιορισμό της διαθέσιμης χωρητικότητας στα πλοία μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων.
Η ενδεχόμενη ομαλοποίηση των συνθηκών θα οδηγήσει, σύμφωνα με ναυτιλιακούς αναλυτές, σε έντονη αύξηση των διελεύσεων από τη διώρυγα και συνεπώς σε ανακούφιση των ευρωπαϊκών λιμανιών, όπου η κυκλοφορία είχε απορρυθμιστεί. Ωστόσο, η απότομη αύξηση της προσφοράς ναυτιλιακής χωρητικότητας αναμένεται να ασκήσει πιέσεις στους ναύλους, οι οποίοι ήδη παρουσιάζουν πτωτική τάση.
Παρά το θετικό κλίμα, οι κολοσσοί της παγκόσμιας ναυτιλίας – όπως η Maersk, η MSC και η Hapag-Lloyd – τηρούν στάση αναμονής. Εκπρόσωπος της Maersk δήλωσε πως η εταιρεία θα εξετάσει την επαναφορά των δρομολογίων μέσω της Ερυθράς Θάλασσας μόνο όταν διασφαλιστεί μια μακροπρόθεσμη και βιώσιμη λύση ασφαλείας. Οι περισσότερες εταιρείες εξακολουθούν να επιλέγουν τη διαδρομή γύρω από την Αφρική, καθώς οι ασφαλιστές παραμένουν επιφυλακτικοί και τα ασφάλιστρα πολεμικού κινδύνου δεν έχουν μειωθεί μετά τη συμφωνία κατάπαυσης του πυρός.
Η σταδιακή επιστροφή στη διώρυγα ενδέχεται να ανατρέψει τις ισορροπίες στην αγορά ναύλων. Σύμφωνα με στοιχεία της Freightos, οι τιμές στις κύριες διαδρομές Ασίας – Ευρώπης μειώθηκαν τον Σεπτέμβριο κατά 7%, στα 2.841 δολάρια ανά FEU, παρότι οι εκτροπές παραμένουν ενεργές. Η αύξηση του παγκόσμιου στόλου μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων, με την παράδοση δεκάδων νέων πλοίων, δημιουργεί υπερπροσφορά χωρητικότητας, γεγονός που συγκρατεί τους ναύλους σε χαμηλά επίπεδα. Αναλυτές εκτιμούν ότι η τάση αυτή θα συνεχιστεί και για το υπόλοιπο του 2025, πιέζοντας ιδιαίτερα τους μεταφορείς που επωφελήθηκαν από τις υψηλές τιμές του προηγούμενου διαστήματος.
Αν και η ειρήνη στη Γάζα ανοίγει τον δρόμο για επαναφορά της ναυσιπλοΐας στο Σουέζ, η περιοχή εξακολουθεί να παραμένει ένα εκρηκτικό γεωπολιτικό μωσαϊκό. Οι ειδικοί επισημαίνουν ότι η πλήρης αποκατάσταση της εμπιστοσύνης των ναυτιλιακών εταιρειών θα απαιτήσει χρόνο και συνέπεια στην εφαρμογή της ειρηνευτικής συμφωνίας. Οποιαδήποτε αναζωπύρωση των εντάσεων ή νέα επίθεση στην Ερυθρά Θάλασσα θα μπορούσε να ανατρέψει εκ νέου τις εύθραυστες ισορροπίες και να κρατήσει τη Διώρυγα του Σουέζ σε καθεστώς αβεβαιότητας.
Η ειρηνευτική συμφωνία στη Γάζα αποτελεί κρίσιμη ευκαιρία για την αποκατάσταση της ασφάλειας στη Διώρυγα του Σουέζ και την εξομάλυνση των διεθνών εμπορικών ροών. Όμως, όπως τονίζουν οι ναυτιλιακοί αναλυτές, η πλήρης επαναφορά στην κανονικότητα θα εξαρτηθεί από το κατά πόσο οι Χούθι θα σεβαστούν την κατάπαυση του πυρός και οι διεθνείς δυνάμεις θα διασφαλίσουν την ελεύθερη και ασφαλή διέλευση στην Ερυθρά Θάλασσα.